W Polsce już dziś wiele osób obawia się, że gdy dojdzie do czasu przejścia na emeryturę, nie będą w stanie funkcjonować normalnie. Nie mówimy tutaj o starczej niedołężności, ale raczej o posiadaniu takich środków pieniężnych pozwalających nam na spokojne życie. Już dziś wielu ekspertów wskazuje, że ZUS może nie przetrwać lub posiadać bardzo ograniczone środki na zaspokojenie naszych potrzeb w postaci przyszłych emerytur. Dlatego warto zacząć myśleć o zabezpieczeniu samego siebie w sposób indywidualny.
IKE to jedna z dostępnym opcji i jest to skrót od Indywidualnego Konta Emerytalnego. Wraz z takim produktami jak IKZE oraz PPK tworzą tzw. III filar emerytalny. Najistotniejszą cechą charakterystyczną tych produktów jest to, że środki prowadzimy indywidualnie (nie są nam zabierane arbitralnie), stworzony kapitał jest prywatny oraz dziedziczny.
Konto IKE może utworzyć każdy, kto skończył 16 lat oraz uzyskuje środki z tytułu umowy o pracę. Konta IKE prowadzone są przez instytucje finansowe i możemy wybrać spośród oferty banków, towarzystw ubezpieczeniowych, domów maklerskich, towarzystw funduszy inwestycyjnych czy powszechnych towarzystw emerytalnych. Co ważne – można posiadać jedynie jedno takie konto, chociaż można zdecydować się zawsze na przeniesienie naszego IKE do innej instytucji.
Środki, jakie gromadzimy na koncie IKE są prywatne oraz dobrowolne. To my samy zasilamy swoje konto wpłatami w takim harmonogramie jaki sobie sami ustalimy. Możemy dokonywać wpłat co miesiąc, co pół roku, co roku itd. Jeśli nie mamy aktualnie środków na wpłatę – nie musimy jej dokonywać. Isnstytucje wymagają jedynie najczęściej minimalnej wpłaty początkowej. Może to być np. 50zł. Ustawa o IKE wskazuje jedynie na maksymalny limit wpłat w roku, który nie może być wyższy niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia – w roku bieżącym jest to np. kwota 15 777zł.
Kiedy już wpłacimy środki na konto są one nie tylko gromadzone, ale powiększane. W zależności od instytucji może ona korzystać z inwestowania np. w papiery wartościowe czy obligacje lub korzystania z rachunku oszczędnościowego. Warto przed wyborem IKE zapoznać się z różnymi ofertami i zdecydować która opcja będzie dla nas najlepsza. Jednak niezależnie od wyboru przede wszystkim instytucje zapewniają nam bezpieczeństwo i pewność takiego pomnażania.
IKE jest produktem, który z zasady służy nam do gromadzenia, a nie wypłacania środków w sposób dowolny. Zatem generalnie środki możemy wypłacić w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego. Dodatkowo wpłat na IKE musimy dokonywać min. przez 5 lat lub wpłacić min 50% wpłat maksymalnie na 5 lat przed dokonaniem wypłaty. Wówczas unikamy konsekwencji podatkowych tj „podatek Belki”. Wypłacamy zatem całość swoich środków razem z ewentualnym wypracowanym zyskiem.
Taką wypłatę można dokonać w całości lub ratach.
Ale uwaga! Jeśli już wypłacimy środki z IKE nie ma możliwości ponownego założenia takiego konta lub jeśli wypłata była częściowa – nie ma możliwości „dokładania” czyli dopłacania już kapitału.
Jeśli z różnych przyczyn życiowych czy losowych, zdecydujemy się na wypłatę środków z IKE przed osiągnięciem wieku emerytalnego, również możemy dokonać wypłaty całkowitej lub częściowej, ale wiąże się to z koniecznością zapłaty podatku 19%. ponadto jeśli wypłata nastąpiła w okresie roku od założenia konta, instytucje mają prawo naliczać dodatkowe opłaty manipulacyjne.
Przy omawianiu konta IKE pozostaje jeszcze jedna sprawa rozróżnienia kont IKE oraz IKZE. Są one do siebie podobne co do warunków i zasad, a różni je głównie kwestia opodatkowania.
W IKZE dokonywane wpłaty możemy odliczać od podatku np. w PIT za dany rok, ale przy wypłacie środków musimy dodatkowo ponieść podatek 10%.
Z różnic drugorzędnych można wymienić fakt, że w IKZE możemy wpłacić mniejszą ilość środków w ciągu roku (w 2021 roku 6310,80zł), musimy oszczędzać dłużej (min 10 lat), a pod koniec umowy zobowiązani jesteśmy do wypłaty jedynie całości środków (brak wypłaty częściowej). Na konto w IKE możemy również wpłacić środki zgromadzone w PPK, natomiast IKZE nie daje nam takiej możliwości.